Μπακλαχοράνι, το καρναβάλι των Ρωμιών στην Πόλη

Οι μασκαρεμένοι Ταταυλιανοί σε καρτ ποστάλ από τις αρχές του 20ού αιώνα (φωτ.: tatavla.org)

Παντού πολύχρωμα άρματα, ζογκλέρ, χαρταετοί και χαμογελαστοί μασκαράδες που ξεκινούσαν από όλες τις γωνιές της Κωνσταντινούπολης:

το Άκσαραϊ, το Κούμκαπι, το Γεσίλκιοϊ, το Σισλί, το Πάγκαλτι, και κατέληγαν εκεί, στο ψηλότερο σημείο κοντά στην περιοχή του Πέρα όπου υπάρχουν οι ναοί του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Αθανασίου. Στα Ταταύλα. Στο σταυροδρόμι της άλλοτε αποκλειστικά ελληνικής συνοικίας, σύμφωνα με οθωμανικό φιρμάνι, η οποία σήμερα ονομάζεται Κουρτουλούς.

Ήταν η περίοδος κατά την οποία η ρωμιοσύνη της Κωνσταντινούπολης πανηγύριζε τον ερχομό της γιορτής της αποκριάς με το δικό της καρναβάλι, το Μπακλαχοράνι, που άρχιζε πάντα την Καθαρά Δευτέρα και συνεχιζόταν για σαράντα μέρες, μέχρι και το Πάσχα.

Ταταυλιανοί αλλά και άλλοι Ρωμιοί, Τούρκοι, Εβραίοι, όλες οι εθνότητες και άνθρωποι από κάθε θρησκευτική πίστη γίνονταν μια μεγάλη παρέα και έστηναν τρικούβερτους χορούς με χασαποσέρβικα, ρεμπέτικα και πολίτικα τραγούδια στο ξέφωτο του Αϊ-Δημήτρη, εκεί που είναι σήμερα το τέρμα των λεωφορείων. Νηστίσιμα εδέσματα όπως φάβα από κουκιά, που την συνόδευαν με κάρδαμο, φρέσκα κρεμμυδάκια, ρόκα, στρείδια, χτένια, αυγοτάραχο και ταραμάς, φασολάκια πλακί, πιπεριές ντολμάδες και διάφορα τουρσιά, όλα σερβιρισμένα σε μικρά πιατάκια του μεζέ βρίσκονταν σε αφθονία στο τραπέζι κάθε σπιτιού, ενώ στις πλαγιές πάνω από τα Ταταύλα γινόταν και το πέταγμα του «ουτσουρμά», δηλαδή του χαρταετού.

Πορεία μασκαράδων από το Πέρα προς τα Ταταύλα

Κάθε γειτονιά φρόντιζε ώστε να διακριθεί σε χιούμορ και πρωτοτυπία με τις ευφάνταστες και εντυπωσιακές στολές των μασκαράδων. Άλλος ντυνόταν λήσταρχος, άλλος φουστανελάς, άλλος διάβολος, άλλος Μεξικανός, κι άλλος έβαζε την παραδοσιακή στολή από το χωριό καταγωγής του, προκειμένου να ξεχωρίσει ανεβαίνοντας τη μεγάλη ανηφόρα. Μια ανηφόρα με εξαιρετικά μεγάλη κλίση – εξ ου και οι στίχοι του τραγουδιού: «Καροτσιέρη τράβα, να πάμε στα Ταταύλα».

Μια μεγάλη γιορτή που έκανε τις γειτονιές της Πόλης να πάλλονται σε ρυθμούς ευδαιμονίας και αστείρευτης χαράς, φέρνοντας κοντά ανθρώπους από κάθε γωνιά της.

Αποκριάτικη φορεσιά πιερότου της εποχής 

Μπακλαχοράνι, μια ονομασία της οποίας η ετυμολογία επιδέχεται πληθώρα ερμηνειών, καθώς η λέξη «μπακλά» είναι στα τουρκικά τα κουκιά, ενώ «χορόν» είναι ο κυκλικός χορός. Έφτασε όμως κάποτε η στιγμή, το 1941, που η μεγάλη αυτή γιορτή έσβησε τελείως καθώς απαγορεύτηκε από την κυβέρνηση του Ισμέτ Ινονού.

Ωστόσο κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες θα ακούγονται πάντοτε νοερά τα γέλια, οι φωνές, οι χοροί και τα τραγούδια των μασκαράδων της εποχής εκείνης. Κάθε φορά που φυσάει ο άνεμος στη μεγάλη αυτή ανηφόρα θα ακούγεται από άκρη σε άκρη η μελωδία των διαχρονικών και μαγικών στίχων: «Καροτσιέρη τράβα να πάμε στα Ταταύλα»...

pontos-news.gr