ΝΙΚΟΣ ΖΟΥΤΣΟΣ: Πολύ περισσότερες αλλαγές χρειάζεται το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης των αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής

Εδώ και πάνω από 50 χρόνια, Φυλή και Άνω Λιόσια αποτελούν το βασικό σκουπιδότοπο της
Αττικής. Έχουν φορτωθεί με δεκάδες εκατομμύρια τόνους δημοτικά σκουπίδια και όχι μόνο. Ο Ασπρόπυργος και το Θριάσιο είναι από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη βιομηχανική συγκέντρωση, σε όλη την Ελλάδα.

• Εδώ παράγονται και διακινούνται τεράστιες ποσότητες βιομηχανικών και επικίνδυνων αποβλήτων. Κι από πάνω, στη χαοτική κατάσταση που επικρατεί, αναπτύσσουν δραστηριότητα -άλλοτε νόμιμα, πολλές φορές παράνομα- δεκάδες επιχειρήσεις συλλογής, μεταφοράς και «επεξεργασίας» όλων των ειδών των αποβλήτων.

 Καθεστώς αποτελεί η ανεξέλεγκτη διάθεση επικίνδυνων αποβλήτων, σε ρέματα, σε χωράφια και σε «μαντρωμένες» ιδιωτικές χωματερές. Δεν έχει την παραμικρή δόση υπερβολής ο ισχυρισμός ότι, η λειτουργία της Αττικής στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη συνειδητή καταστροφή της περιοχής των δήμων της Φυλής, του Ασπροπύργου και της Ελευσίνας. 

• Η επιλογή αυτή συμπαρασύρει σε μια συνεχιζόμενη και διαρκή υποβάθμιση ολόκληρη τη Δυτική Αττική και τη Δυτική Αθήνα, που βιώνουν κι αυτές με οδυνηρό τρόπο τις συνέπειές της. 

Τώρα, οι θάνατοι από καρκίνους και οι σοβαρές βλάβες στη υγεία χτυπούν πολύ συχνά τους κατοίκους, με πιο πρόσφατο κρούσμα τη βαριά δυσοσμία των τελευταίων μηνών. 

Ας το αναγνωρίσουν όλοι κάποια στιγμή: πρόκειται για μια επιλογή βαθύτατης κοινωνικής διάκρισης και διαχωρισμού, που καταπατά κάθε έννοια ισότιμης μεταχείρισης του πληθυσμού. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ντροπή από το να συντηρείται η κατάσταση αυτή, στην μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας, στην αρχή του 21ου αιώνα. 

•  Είχαμε την ελπίδα ότι, μετά από τόσες δεκαετίες, δε θα χρειαζόταν να μιλήσουμε για τα αυτονόητα. Και όμως, στην πράξη, δε φαίνεται να υπάρχει η διάθεση για να αλλάξουν πολλά: 

 Το νέο εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ), που οδεύει για επικύρωση, επιφυλάσσει για τη Φυλή, τον Ασπρόπυργο και το Θριάσιο, όχι μόνο εγκαταστάσεις διαχείρισης, αλλά και χώρους ταφής επικίνδυνων αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ). 

•  Ο νέος περιφερειακός σχεδιασμός διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής, ο οποίος την περίοδο αυτή ολοκληρώνεται, μόνο στα χαρτιά υποστηρίζει την έμφαση στην ανακύκλωση και την αποκεντρωμένη διαχείριση των αποβλήτων. 

 Η «καρδιά» του νέου ΠΕΣΔΑ, στην πράξη, εξακολουθεί να είναι η εγκατάσταση (ΟΕΔΑ) της Φυλής. Εκεί η περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ φρόντισαν να ανανεωθούν οι άδειες περιβαλλοντικών όρων και λειτουργίας, η σύμβαση εκμίσθωσης του «πανελλαδικού» αποτεφρωτήρα υγειονομικών αποβλήτων και η σύμβαση διαχείρισης του εργοστασίου επεξεργασίας σύμμεικτων σκουπιδιών (ΕΜΑΚ). Για το ΕΜΑΚ, μάλιστα, προβλέπεται «εκσυγχρονισμός» (;) και επέκταση της δυναμικότητάς του από 250.000, σε 450.000 τόνους/έτος!!! 

• Παράλληλα, μέσα στην ΟΕΔΑ Φυλής, η εταιρεία WATT ΑΕ επιδιώκει να κατασκευάσει νέα μονάδα επεξεργασία σκουπιδιών, δυναμικότητας 100.000 τόνων/έτος. 

Ακόμη και τα (ιδιωτικά) κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ), πλην ενός, στην ίδια περιοχή βρίσκονται. Στις άλλες περιοχές της Αττικής, υπάρχει μια ομολογημένη αντίθεση στο να κατασκευαστούν οι αναγκαίες υποδομές διαχείρισης αποβλήτων. Από τις δημοτικές εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, μέχρι τις μονάδες επεξεργασίας των υπολειμματικών σύμμεικτων και τους νέους χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΥ), χωρίς τους οποίους ο ΧΥΤΑ Φυλής, όχι μόνο δεν θα κλείσει, αλλά κινδυνεύει και να επεκταθεί. 

•  Όσοι έχουν την ευθύνη των οριστικών αποφάσεων, στην κυβέρνηση και στην περιφέρεια, ας μη σηκώνουν αδιάφορα τους ώμους τους. 

Οι μεγάλες κουβέντες που επικαλούνται δεν επιβεβαιώνονται από τις πράξεις και τις επιλογές τους και γι αυτό δεν μας πείθουν, ούτε μας καθησυχάζουν. Το εθνικό σχέδιο για τα επικίνδυνα απόβλητα χρειάζεται ουσιαστικές αλλαγές, πριν την επικύρωσή του.

• Πολύ περισσότερες αλλαγές χρειάζεται το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης των αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής, το οποίο δεν πρέπει να φτάσει, με τη σημερινή του μορφή, στο περιφερειακό συμβούλιο για ψήφιση. 

 Ό,τι πρέπει να γίνει έχει περιγραφεί με τον πιο απλό και σαφή τρόπο:

•  Να αποσυρθεί το συγκεντρωτικό σχέδιο αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ. 
•  Να αναμορφωθεί ριζικά, με στόχο το δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης, την αποκέντρωση, την πρόληψη, την προδιαλογή και την ανακύκλωση των υλικών. Και, φυσικά, με τη διασφάλιση της αναγκαίας χρηματοδότησης. 
•  Όλες οι περιοχές να αναλάβουν το φορτίο που τους αναλογεί. Οι αναγκαίες υποδομές διαχείρισης να περιγραφούν συγκεκριμένα και να δρομολογηθεί άμεσα η κατασκευή τους. 
•  Να διασφαλιστεί ότι η Φυλή θα πάψει να είναι προορισμός διαχείρισης και ταφής αποβλήτων. Να ξεκινήσει, άμεσα, η περιβαλλοντική αποκατάσταση της ευρύτερης περιοχής και η ανάδειξη των αρχαιοτήτων της. 

Ένας σχεδιασμός, στη βάση των παραπάνω κατευθύνσεων, προϋποθέτει:

•  Το άμεσο και οριστικό κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής. 
•  Την απομάκρυνση του αποτεφρωτήρα υγειονομικών-νοσοκομειακών αποβλήτων. 
•  Καμιά επέκταση δραστηριοτήτων και δυναμικότητας του ΕΜΑΚ Φυλής.
•  Καμία νέα δραστηριότητα διαχείρισης αποβλήτων, στην ευρύτερη περιοχή, όπως αυτές που σχεδιάζουν η εταιρεία WATT ΑΕ και ο δήμος Αθήνας. 
•  Διεξαγωγή ουσιαστικής επιδημιολογικής μελέτης των επιπτώσεων της λειτουργίας της εγκατάστασης της Φυλής. 

Συλλογικότητες και φορείς από τη Δυτική Αθήνα κ τη Δυτική Αττική συγκρότησαν ένα μέτωπο συντονισμού της δράσης τους για να γίνει βιώσιμο το μέλλον των πολιτών. Η κατάσταση που επικρατεί σ’ ότι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων και τις συνέπειες που έχει αυτή στο περιβάλλον, στην ποιότητα ζωής και στην υγεία των κατοίκων είναι δραματική. Τα όρια έχουν εξαντληθεί και πρέπει να αρχίσει η αντίστροφη διαδικασία που θα έχει στο επίκεντρο της την ανακούφιση, την αποσυμφόρηση και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και των βαθιών πληγών που έχουν ανοίξει τις τελευταίες δεκαετίες.

Επιμέλεια ΝΙΚΟΣ ΖΟΥΤΣΟΣ
ΑΙΡΕΤΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΥΣΔΕ Γ ΑΘΗΝΑΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ