Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραπέμπει ξανά την Ελλάδα στο ΔΕΕ για την πλημμελή επεξεργασία λυμάτων στην Ελευσίνα!

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραπέμπει ξανά την Ελλάδα στο ΔΕΕ για την πλημμελή επεξεργασία λυμάτων στην Ελευσίνα και προτείνει την επιβολή προστίμου ύψους περίπου 35.000 ευρώ την ημέρα.

• Το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε το 2004 ότι η Ελλάδα παραβίαζε το δίκαιο της ΕΕ λόγω έλλειψης επαρκούς συλλογής και επεξεργασίας λυμάτων που κατέληγαν στον κόλπο της Ελευσίνας (απόφαση C-119/02 της 24ης Ιουνίου 2004). Έντεκα χρόνια αργότερα, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη καταφέρει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό.

Η έλλειψη κατάλληλων συστημάτων επεξεργασίας στην περιοχή του Θριάσιου Πεδίου συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου, τα εσωτερικά ύδατα και το θαλάσσιο περιβάλλον. 

• Η Επιτροπή ζητά από το Δικαστήριο να επιβάλει ένα κατ' αποκοπή ποσό από την ημερομηνία της πρώτης απόφασης έως ότου το κράτος μέλος συμμορφωθεί ή, ελλείψει συμμόρφωσης, έως την ημερομηνία της δεύτερης απόφασης. 

Το ποσό αυτό βασίζεται σε ένα ημερήσιο ποσό πολλαπλασιαζόμενο επί τον αριθμό των ημερών κατά τις οποίες η παράβαση υφίσταται· έως σήμερα το ποσό αυτό ανέρχεται στα 15 943 620 ευρώ. 

• Η Επιτροπή προτείνει, επίσης, την επιβολή ημερησίου προστίμου ύψους 34 974 ευρώ, το οποίο θα αρχίσει να καταβάλλεται από την ημερομηνία της απόφασης του Δικαστηρίου έως ότου η Ελλάδα συμμορφωθεί πλήρως με το δίκαιο της ΕΕ. 

Οι κυρώσεις αυτές που προτείνει η Επιτροπή στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λισαβόνας λαμβάνουν υπόψη τη σοβαρότητα της παράβασης, τη διάρκειά της και τον αποτρεπτικό χαρακτήρα που αντικατοπτρίζει την ικανότητα του κράτους μέλους να καταβάλει το πρόστιμο. Η τελική απόφαση σχετικά με τις κυρώσεις εναπόκειται στο Δικαστήριο.

• Παρά την κάποια πρόοδο, μόνο το 28% των αστικών λυμάτων συλλέγεται και υποβάλλεται σε επεξεργασία πριν από την απόρριψή τους στον κόλπο της Ελευσίνας. Το ποσοστό συλλογής δεν έχει βελτιωθεί σχεδόν καθόλου από τον Ιούλιο του 2012, όταν η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων τέθηκε σε λειτουργία. Ενόψει αυτής της συνεχιζόμενης παράβασης και ελλείψει οποιασδήποτε ένδειξης ως προς το πότε θα λήξει, η Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει εκ νέου την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ.

• Ιστορικό της υπόθεσης

Η οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι οικισμοί (κωμοπόλεις, πόλεις, οικισμοί) συλλέγουν και επεξεργάζονται τα αστικά τους λύματα. Τα μη επεξεργασμένα αστικά λύματα ενδέχεται να είναι μολυσμένα με επιβλαβή βακτηρίδια και ιούς και, ως εκ τούτου, να εγκυμονούν κινδύνους για τη δημόσια υγεία. 

• Περιέχουν επίσης θρεπτικές ουσίες όπως το άζωτο και ο φώσφορος, τα οποία μπορεί να είναι επιβλαβή για τα γλυκά ύδατα και το θαλάσσιο περιβάλλον, προκαλώντας την υπερβολική ανάπτυξη φυκών που καταπνίγουν άλλες μορφές ζωής, μια διαδικασία γνωστή ως «ευτροφισμός». Η κατάλληλη επεξεργασία των λυμάτων αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα για τη διασφάλιση μιας ακμαίας τουριστικής βιομηχανίας, η οποία αποτελεί νευραλγικό τομέα για την ελληνική οικονομία.

Σύμφωνα με την οδηγία (οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου), οι πόλεις και κωμοπόλεις με ισοδύναμο πληθυσμού άνω των 10 000 κατοίκων που απορρίπτουν αστικά λύματα σε «ευαίσθητες περιοχές» οι οποίες έχουν οριστεί από το αντίστοιχο κράτος μέλος, απαιτείται να διαθέτουν συστήματα για τη συλλογή και την επεξεργασία των λυμάτων από το 1998. Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα ύδατα που εισρέουν στα συστήματα συλλογής υπόκεινται στην επεξεργασία της αφαίρεσης των θρεπτικών ουσιών (γνωστή ως τριτοβάθμια επεξεργασία) πριν από την απόρριψή τους σε ευαίσθητες από περιβαλλοντική άποψη περιοχές.

• Σε παρόμοια υπόθεση, στις 15 Οκτωβρίου 2015, το Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα να καταβάλει πρόστιμα επειδή παρέβη την υποχρέωση συμμόρφωσής της με απόφαση του Δικαστηρίου του 2007 σχετικά με την επεξεργασία των αστικών λυμάτων (μη συμμόρφωση σε 23 αστικά συγκροτήματα). Στην υπόθεση αυτή, το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει ένα κατ' αποκοπήν ποσό ύψους 10 εκατ. ευρώ και μια προοδευτικώς μειούμενη χρηματική ποινή ύψους 20 000 ευρώ ανά ημέρα.