Τετάρτη 7 Ιανουαρίου 2015

Κλιματική Aλλαγή, οικουμενικό και ταξικό πρόβλημα - Άρθρο της Χ. Καφαντάρη στην Εποχή


Μόλις 5 χρόνια πέρασαν από τη διεθνή συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στην Κοπεγχάγη (COP15), όπου το διεθνές οικολογικό κίνημα, αφενός μεν προβλήθηκε διεθνώς, αφετέρου δε έδωσε αχτίδα ελπίδας για τη διάσωση της ανθρωπότητας. Σήμερα, μέσα στη δίνη της παγκόσμιας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, συνέπεια και του μοντέλου ανάπτυξης που εφαρμόστηκε -με κύρια χαρακτηριστικά την υπερπαραγωγή και την υπερκατανάλωση- η οικολογική και σύγχρονα ταξική διάσταση της Κλιματικής Αλλαγής, έχει δυστυχώς υποβαθμιστεί συνειδητά. 


Στην αφετηρία του 2015, είκοσι σχεδόν μέρες μετά τη λήξη της COP20, της διεθνούς συνδιάσκεψης του ΟΗΕ στη Λίμα του Περού, όλα τα θέματα παραμένουν ανοικτά. Η διεθνής κοινότητα είναι αλήθεια πως μοιάζει να προσπαθεί με αργό, διστακτικό ρυθμό, να βρει τον κατάλληλο βηματισμό για να συνεννοηθεί, εν μέσω αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων:
Το χάσμα των πλούσιων και των αναπτυσσόμενων χωρών συνεχώς διευρύνεται, αφού το πράσινο χρηματοδοτικό ταμείο για τη χρηματοδότηση των φτωχότερων χωρών -ώστε να προσαρμοστούν και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής, για τις οποίες δεν ευθύνονται- δεν έχει, ακόμα, συγκεντρώσει τα απαιτούμενα κονδύλια. Ούτε η ανέλπιστη συνεισφορά, την τελευταία μέρα, της Αυστραλίας και του Καναδά, ούτε η υπόσχεση του προέδρου των ΗΠΑ, για μια γενναιόδωρη βοήθεια δεν επαρκούν για να αντιστρέψουν τη διαμορφωθείσα κατάσταση. 
Οι ατελέσφορες πολιτικές, η έλλειψη πολιτικής βούλησης, η συνεχώς αυξανόμενη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, οι πιέσεις των ποικιλώνυμων λόμπυ, λίγο χώρο αφήνουν στις ειλικρινείς διαπραγματεύσεις. Η εμμονή, κύρια των ΗΠΑ, στις εθελοντικές δεσμεύσεις μειώσεων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σε αντίθεση με την ΕΕ, που προωθεί τις νομικά δεσμευτικές μειώσεις, αναχαιτίζει την πρόοδο για την επίτευξη συμφωνίας. Η ουσιαστική απροθυμία του μεγαλύτερου παγκόσμιου ρυπαντή, της Κίνας, να λάβει άμεσα μέτρα και δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων, παραπέμποντας το όλο θέμα για την μετά του 2030 εποχή και η πλήρης αδιαφορία της Ινδίας, του 3ου παγκόσμιου ρυπαντή, να δεχθεί οποιαδήποτε δέσμευση, δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο το θέμα. Οι υπόλοιποι μεγάλοι ρυπαντές του πλανήτη, Ρωσία, Καναδάς, Αυστραλία, οι νέες χώρες με τις αναδυόμενες οικονομίες, ακόμα και χώρες μέλη της ΕΕ με τα συνεχή βέτο εναντίον της κλιματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθιστούν το πρόβλημα πρακτικά άλυτο. Μοιάζει αδύνατο εντός δώδεκα μηνών να υπάρξει κάποια πρόοδος, χωρίς άμεσες, ριζικές και πραγματικές υποχωρήσεις. 
Το 2014 τελείωσε, αφήνοντάς μας, με χαμηλές προσδοκίες μετά τη διεθνή συνδιάσκεψη της Λίμα. Το μόνο, ισχνό αλλά ελπιδοφόρο, μήνυμα που έστειλαν οι χιλιάδες παράγοντες, τα κυβερνητικά στελέχη και οι αξιωματούχοι των διεθνών οργανισμών είναι μια μικρή πρόταση, καλά κρυμμένη μέσα στο κοινό τελικό ανακοινωθέν της Λίμα. Η πρόθεση των συμμετεχόντων να οδηγηθούν σε οικονομίες με «μηδενικές καθαρές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2015». Πρόθεση που αν είναι ειλικρινής, γεγονός που δυστυχώς η ως τώρα πραγματικότητα αμφισβητεί, αφήνει κάποιες ελπίδες. 
Ο νέος χρόνος ξεκινά φορτισμένος με την αναγκαιότητα για επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων, με σκοπό την επίτευξη της διεθνούς συμφωνίας για τη διάσωση της ανθρωπότητας από τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής. Οι διαπραγματεύσεις θα είναι μακρές και σκληρές, ώστε να καμφθούν οι αντιρρήσεις και οι αρνητικές επιλογές όλων. Οι σχετικές συναντήσεις ξεκινούν από τη Γενεύη στο τέλος του Ιανουαρίου. Μέχρι την 1η Νοεμβρίου του 2015, όλες οι χώρες υποχρεώνονται να καταθέσουν στα Ηνωμένα Έθνη τις τελικές προτάσεις τους και τις οριστικές δεσμεύσεις τους για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, ώστε να αξιολογηθούν και να συμπεριληφθούν στη νέα συμφωνία. Η κορωνίδα των διαπραγματεύσεων θα είναι η Διεθνής Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP21) στο Παρίσι, τον ερχόμενο Δεκέμβρη. Εκεί, που θα πρέπει να γίνει δεκτή η νέα μεγάλη συμφωνία, φιλόδοξη και νομικά δεσμευτική για όλους. Συμφωνία που θα αντικαταστήσει την προηγούμενη, γνωστή σαν το «Πρωτόκολλο του Κυότο», με ορίζοντα εφαρμογής το 2020. 
Η μεγάλη διαδήλωση του Σεπτεμβρίου στο Μανχάταν, στο πλαίσιο της έκτακτης συνόδου κορυφής που προσκλήθηκε από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, καθώς και η εναλλακτική, με τις επίσημες διεργασίες της Συνδιάσκεψης, κινητοποίηση των χιλιάδων νοτιαμερικάνων, κάτω από τα βλέμματα των οπλισμένων στρατιωτών στη Λίμα, δείχνουν τον δρόμο. Η λαϊκή παρέμβαση, μαζί με τα οικολογικά κινήματα, τους ενεργούς πολίτες και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα μπορούν και πρέπει να πιέσουν και να πείσουν τις απρόθυμες κυβερνήσεις να λάβουν άμεσα δραστικά μέτρα και να δεσμευθούν για την υιοθεσία τολμηρών πολιτικών, που θα έχουν στόχο την επίτευξη της διεθνούς συμφωνίας. Μιας συμφωνίας που είναι αναγκαία για να επιτευχθεί η σταθεροποίηση της θερμοκρασίας το πολύ στους 2οC πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Μιας συμφωνίας που θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής, εξασφαλίζοντας μια βιώσιμη ανάπτυξη με κοινωνική και κλιματική δικαιοσύνη για όλους τους λαούς του πλανήτη μας.

Χαρά Καφαντάρη
(Γεωλόγος, Βουλευτής Β Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ. Απεσταλμένη της Βουλής
στην COP 20 στη Λίμα)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου